Bosančica nije zasebno pismo već samo jedna od teritorijalnih varijanti srpske srednjovekovne ćirilice, čak ne direktno vezana samo za Bosnu.
Biće da je i to deo slovenskog duha: volimo da nas slavlje okupi, ali nam se omakne da se za slavskom trpezom i posvađamo. O prazniku Svetih Ćirila i Metodija 24. maja, koji se proslavlja i kao Dan slovenske pismenosti, na oštre reakcije u bugarskim medijima naišla je izjava premijera Severne Makedonije Olivera Spasovskog da je ćirilica napravljena za standardizaciju makedonskog jezika.
Ponovljen je i dobro poznati stav Bugarske da makedonski jezik jednostavno ne priznaju, ali su ove godine Srbi iz Skoplja alarmirali SANU, pozivajući je da reaguje na knjigu Bugarske akademije nauka u kojoj se navodi da su bugarski koreni jezika u krajevima od Dunava do Đevđelije i od Kopaonika do Timoka, Pčinja i Ohrida.
Profesor dr Aleksandar Milanović s Katedre za srpski jezik Filološkog fakulteta u Beogradu kaže za „Politiku” da stavove Bugarske akademije nauka, ali ne i svih bugarskih lingvista, opasnijim smatra u oblasti tumačenja prizrenskotimočkog dijalekta kao segmenta bugarskog, a ne srpskog narodnog jezika.
Još je opasnije što slične, ne baš iste, stavove imaju i neki srpski lingvisti. Sama ćirilica po poreklu, naravno, nije srpsko pismo, ali mi već od kraja 12. veka imamo, zahvaljujući pojavi novog slova đerv samo u srpskim rukopisima, srpsku ćirilicu kao zaseban sistem među drugim ćiriličkim sistemima. Direktni kontinuanti toga đerva danas su samo srpska ćirilička slova ć, đ, pa u izvesnoj meri i dž. Srpska ćirilica, dakle, ima dugu i bogatu desetovekovnu tradiciju od 12. do 21. veka, a trajaće još vekovima”, kaže prof. dr Milanović.
U regionu bivših jugoslovenskih republika ćirilica je lako zapaljiva tema širokog raspona: od razbijanja ćiriličnih tabli u Vukovaru do predstavljanja „Miroslavljevog jevanđelja” kao spomenika hrvatske, a i bošnjačke ćirilične baštine. Ovakvo „naučno” interesovanje procvetalo je posle raspada SFRJ, dok netrpeljivost prema ćirilici ima dublje korene.
Što se tiče onog drugog pola na kojem vlada potražnja za ćirilicom koja ide i do otvorenih istorijskih i jezičkih falsifikata, poslednjih godina deo hrvatskih naučnih krugova revitalizuje „staro hrvatsko pismo” – ćirilicu – kojom su, kako je rečeno 2012. godine na skupu u Hrvatskoj akademiji znanosti i umetnosti, Hrvati, franjevci i protestanti, pisali još od 11. veka u Dubrovniku, Slavoniji, Dalmaciji. To je „arvacko pismo”, „zapadna ćirilica” i nema ama baš nikakve veze s onom „velikosrpskom” koja agresorski izgleda čak i na tabli s nazivom mesta.
„Franjevci jesu pisali ćirilicom, ali je pitanje da li su se osećali Hrvatima, a još je veće pitanje da li su svoj jezik smatrali i nazivali hrvatskim. Srpska filologija je još od vremena Aleksandra Belića mnogo pažnje posvetila izučavanju jezika bosanskih franjevaca. Mene više zabrinjava što pojedini radikalni hrvatski filolozi svojataju čak i ’Miroslavljevo jevanđelje’, kao što to čine i neki bošnjački intelektualci, a čudi me da srpskoj kulturnoj javnosti nije toliko bitno čija je, prema Unesku, jedna od najlepših rukopisnih knjiga svetske baštine. Odnosno, čije je najznačajnije srpsko kulturno nasleđe”, kaže prof. dr Milanović.
Politika.sr
PRINT
