OTOČAC – Danas je pravoslavni Božić vjernicima nekih crkava. Čestitamo im Božić! No istine radi treba kazati da danas sve pravoslavne crkve ne slave Božić. A to ovisi o tomu drže li se još uvijek staroga Julijanskoga kalendara ili su prihvatile novi, Gregorijanski kalendar, točnije - revidirani julijanski kalendar (tzv. „Milankovićev kalendar“), koji se u blagdanima poklapa s Gregorijanskim kalendarom.
Koje onda pravoslavne crkve danas slave Božić? To su: Ruska pravoslavna crkva (koja u zapadnim zemljama nekim parohijama dopušta slavljenje Božića po revidiranomu julijanskom kalendaru), Srpska pravoslavna crkva (tri eparhije - temišvarska, skandinavsko-britanska i srednjoeuropska slave Božić po revidiranomu julijanskom kalendaru), Makedonska pravoslavna crkva, Crnogorska pravoslavna crkva (ove dvije Srpska pravoslavna crkva ne priznaje i osporava im samostalnost), zatim Antiohijska pravoslavna crkva, Gruzijska pravoslavna crkva, Jeruzalemski patrijarhat, Koptska pravoslavna crkva i neki samostani na Sv. Gori u Grčkoj.
Po revidiranomu julijanskom kalendaru, Božić slave (dakle u isti dan kao i katolici, protestanti i dr.) i: Carigradska patrijaršija (duhovno središte pravoslavlja), Grčka pravoslavna crkva, Rumunjska pravoslavna crkva, Bugarska pravoslavna crkva, Ciparska pravoslavna crkva, Finska pravoslavna crkva, Aleksandrijska patrijaršija te još neke druge. Neke pravoslavne crkve koriste oba kalendara poput: Albanske pravoslavne crkve, Poljske pravoslavne crkve, Pravoslavne crkve čeških zemalja i Slovačke te Pravoslavne crkva u Americi (nekima parohijama je dopušteno slavljene Božića po staromu Julijanskom kalendaru).
Istine radi mora se kazati da danas Božić slavi i Ukrajinska grkokatolička crkva (koja je u uniji s Rimokatoličkom crkvom). Ukrajinska pravoslavna crkva od 2015. godine razmatra prelazak na gregorijanski kalendar, no odluka još nije donesena (kad je pitanje pravoslavlja u Ukrajini, stanje je poprilično zamršeno, čak su tri pravoslavne crkve koje se međusobno isključuju).
No, kalendari i datumi u pravoslavnim i katoličkim crkvama istočna obreda su mnogo zamršeniji nego što je u ovom tekstu kazano, a moguće je da se nešto i promijenilo. Poprilično je to sve složeno.
M. K.
PRINT
